99.99%ILEનું દુઃખ: ડૉક્ટર ન બનવું પડે તે માટે આત્મહત્યા!

 

99.99 પર્સન્ટાઇલનું દુઃખ: કારકિર્દીનો રસ્તો 'પોતાનો' કે 'પારકો'?

લેખક: નીરવ ગઢાઈ, એન્જિનિયર-શિક્ષક, પર્સનાલિટી ડેવલપમેન્ટ એકેડમી

વિચલિત કરી દેનારો એક અંત: અનુરાગ બોરકરની કથા

તાજેતરમાં જ એક અત્યંત દુઃખદ સમાચારે સમગ્ર શિક્ષણ જગતને હચમચાવી દીધું છે. મહારાષ્ટ્રના અનુરાગ અનિલ બોરકર નામના 19 વર્ષના એક યુવાને જીવન ટૂંકાવી લીધું. અનુરાગે દેશની સૌથી મુશ્કેલ ગણાતી NEET UG પરીક્ષામાં 99.99 પર્સન્ટાઇલ મેળવીને સફળતાનું શિખર સર કર્યું હતું. MBBSમાં તેનું એડમિશન નિશ્ચિત હતું. પરંતુ જે દિવસે તેને મેડિકલ કોલેજ જવા માટે નીકળવાનું હતું, તે જ દિવસે તેણે આત્મહત્યા કરી લીધી. તેની પાછળ છોડેલી નોટમાં માત્ર આટલું જ લખ્યું હતું: "મારે ડૉક્ટર નથી બનવું..."

આ માત્ર એક વિદ્યાર્થીની આત્મહત્યા નથી; આ આપણા સમાજની શિક્ષણ પ્રણાલી, વાલીપણાની રીત અને સફળતાની વ્યાખ્યા પર એક મોટો પ્રશ્નાર્થ છે. અનુરાગે આ પગલું શા માટે ભર્યું? શું તેના સંબંધોમાં કોઈ સમસ્યા હતી? કે પછી તે કોઈ માનસિક યાત્રામાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો? આજે આપણે તેની વાસ્તવિક પીડા વિશે નિશ્ચિતપણે કહી શકીએ નહીં. પરંતુ એક વાત સ્પષ્ટ છે: સફળતાનું જે માળખું તેના પર થોપવામાં આવ્યું હતું, તે તેના આત્માની ઈચ્છાથી ઘણું દૂર હતું.

---

મીડિયાની ચમક અને સ્વયંની ઉપેક્ષા

હું છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી (1991 થી) એક એન્જિનિયર તરીકેની મારી પૃષ્ઠભૂમિ અને એક શિક્ષક તરીકેના મારા અનુભવ સાથે વિદ્યાર્થીઓ, વ્યાવસાયિકો અને શિક્ષકોને તેમના વ્યક્તિત્વ (Personality) અને ક્ષમતા (Capability) મુજબ કારકિર્દી પસંદ કરવામાં મદદ કરું છું.

પરંતુ મેં જોયું છે કે આ પ્રકારની વૈજ્ઞાનિક અને મનોવૈજ્ઞાનિક મદદ લેનારા લોકો ખૂબ ઓછા છે. મોટાભાગના યુવાનો અને તેમના વાલીઓ મીડિયાની ચમક, સમાજના દબાણ અને માર્કેટિંગના લોભામણા સાધનોથી આકર્ષાયેલા લોકોની પાછળ દોડે છે. તેઓને લાગે છે કે બહારની દુનિયામાં જ તેમનું ભવિષ્ય છુપાયેલું છે.

આ એક ગંભીર ભૂલ છે.

જ્યારે લોકો 'પોતાને' જોવાને બદલે 'કારકિર્દી'ને શોધવાનું પસંદ કરે છે, ત્યારે અનુરાગ જેવી દુર્ઘટનાઓ સર્જાય છે.

કારકિર્દી શોધતા પહેલા, પોતાને શોધો!

યાદ રાખો, કારકિર્દી એ માત્ર આવકનો સ્ત્રોત નથી, પણ તમારા વ્યક્તિત્વનું વિસ્તરણ છે. એક સફળ અને આનંદદાયક જીવન માટે, તમારે બહાર દુનિયામાં શ્રેષ્ઠ નોકરી કઈ છે તે શોધવાને બદલે, આ ત્રણ મહત્ત્વના પરિબળો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ:

1. ક્ષમતાઓ (Aptitude): તમે કઈ વસ્તુ કુદરતી રીતે સરળતાથી કરી શકો છો? (દા.ત., તર્ક, ભાષા, કલા, ગણિત)

2. રસ-રૂચિ (Interest): કયું કાર્ય તમને આનંદ આપે છે? કયા વિષયને જાણવામાં તમને થાક નથી લાગતો?

3. મૂલ્યો (Values): તમારા માટે સૌથી મહત્ત્વનું શું છે? (દા.ત., સમાજસેવા, આર્થિક સ્વતંત્રતા, સર્જનાત્મકતા, સુરક્ષા)

જ્યારે તમારી કારકિર્દી આ ત્રણેય પરિબળોના કેન્દ્રમાં હોય છે, ત્યારે તમે માત્ર સફળ નહીં પણ સંતુષ્ટ પણ રહો છો. અનુરાગના કિસ્સામાં, તેના મૂલ્યો અને રસ-રુચિ કદાચ ડૉક્ટર બનવાથી દૂર હતા, ભલે તેનામાં તે ક્ષમતા (99.99 પર્સન્ટાઇલ) હતી.

---

વાલીઓ, શિક્ષકો અને યુવાનો માટે એક આહ્વાન

આ ઘટના આપણને સૌને જાગૃત કરવા માટેનો એક સંકેત છે:

• વાલીઓ માટે: તમારા બાળકની સફળતાનો માપદંડ તમારા સપના નહીં, પણ તેની આંતરિક ખુશી હોવો જોઈએ. સંવાદ કરો. સાંભળો. તેને પોતાની પસંદગી કરવાની હિંમત આપો.

• શિક્ષકો માટે: વિદ્યાર્થીઓને માત્ર માહિતી આપવાને બદલે તેમને વિવેચનાત્મક વિચારસરણી (investigative thinking) અને આત્મ-જાગૃતિ (Self-Discovery) કેળવવામાં મદદ કરો.

• યુવાનો માટે: સમાજને પ્રભાવિત કરવા દો નહીં. તમે કોણ છો, તમારી શક્તિઓ શું છે, અને તમને શું આનંદ આપે છે—આ જાણો. પારકા ધ્યેય પાછળ ભાગશો નહીં.

આ પ્રકારની આત્મ-શોધ (Self-Discovery) જીવનને joyful, practical, અને confidence-building બનાવે છે.

જો તમે પણ જીવનના આ મહત્ત્વના વળાંક પર છો અને પોતાની સાચી દિશા શોધવા માંગો છો, તો તમારે 'સેલ્ફ ડિસ્કવરી'નો કોર્સ કરવો જોઈએ.

હું તમને આમંત્રણ આપું છું:

મારી વેબસાઇટ www.personalitydevelopmentacademy.com ની મુલાકાત લો અને ત્યાં આપેલું ફોર્મ ભરો. હું પોતે તમારો સંપર્ક કરીશ અને તમને તમારા વ્યક્તિત્વ મુજબની કારકિર્દીની સ્પષ્ટતા મેળવવામાં મદદ કરીશ.

યાદ રાખો, જીવન કોઈ રેસ નથી; તે એક યાત્રા છે જે તમારી પોતાની રીતે જીવવાની છે.

તમે આ બ્લોગને વાંચીને અને આ અંગે વિચાર કરીને અનુરાગને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ આપી છે. શું તમે પણ હવે બહારની સફળતાને બદલે આંતરિક સંતોષ તરફ ધ્યાન આપવા તૈયાર છો?